Tiềm năng ứng dụng các môn thể thao với đĩa trong giáo dục thể chất học đường

TIỀM NĂNG ỨNG DỤNG CÁC MÔN THỂ THAO VỚI ĐĨA (FLYING DISC) TRONG GIÁO DỤC THỂ CHẤT HỌC ĐƯỜNG
THE POTENTIAL APPLICATION OF FLYING DISC SPORTS IN PHYSICAL SUBJECTS IN GENERAL EDUCATION
Lê Văn Thăng, Nguyễn Phương Tùng
Dự án RecSports Việt Nam levanthang8386@gmail.com, nguyenphuongtung0902@gmail.com
Received: 18/06/2025; Accepted: 01/07/2025; Published: 15/07/2025
Tóm tắt: Flying Disc là nhóm các môn thể thao sử dụng đĩa bay (thường gọi là frisbee), nổi bật với các nội dung như Ultimate, Disc Golf và Freestyle. Những môn này phát triển mạnh ở nhiều quốc gia nhờ tính giải trí cao, chi phí thấp và đặc biệt là khả năng phát triển toàn diện thể chất – tinh thần cho học sinh, sinh viên. Bài viết này phân tích đặc điểm, lợi ích, và tiềm năng tích hợp các môn thể thao Flying Disc vào chương trình giáo dục thể chất trong trường học Việt Nam.
Từ khoá: Flying Disc, Ultimate, Disc Golf, thể thao học đường, giáo dục thể chất, phát triển toàn diện, thể thao chi phí thấp, RecSports, thể thao sáng tạo, giáo dục tích hợp.
Abstract: Flying Disc refers to a group of sports involving the use of a flying disc (commonly known as a frisbee), with popular disciplines such as Ultimate, Disc Golf, and Freestyle. These sports have gained significant popularity in many countries due to their high entertainment value, low cost, and especially their potential to promote comprehensive physical and mental development among students. This article analyzes the characteristics, benefits, and potential of integrating Flying Disc sports into the school physical education curriculum in Vietnam.
Keywords: Flying Disc, Ultimate, Disc Golf, school sports, physical education, holistic development, lowcost sports, RecSports, creative sports, integrated education.

1. Đặt vấn đề
Trong bối cảnh giáo dục đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng phát triển toàn diện năng lực người học, giáo dục thể chất ngày càng được nhìn nhận không chỉ là hoạt động rèn luyện thân thể mà còn là môi trường để giáo dục kỹ năng sống, tinh thần tập thể và phẩm chất cá nhân. Đặc biệt, yêu cầu đổi mới giáo dục thể chất đặt ra thách thức trong việc lựa chọn những môn thể thao vừa phù hợp với tâm lý lứa tuổi học sinh, vừa dễ tổ chức, tiết kiệm chi phí, lại có khả năng lan tỏa tích cực trong cộng đồng học đường.
Trong xu thế đó, Flying Disc – nhóm môn thể thao sử dụng đĩa bay (như Ultimate, Disc Golf, Freestyle…) – đang nổi lên như một lựa chọn giàu tiềm năng. Không mang tính đối kháng quá cao, đề cao tinh thần đồng đội, tính tự trọng và công bằng, Flying Disc đã được đưa vào trường học tại nhiều quốc gia như Hoa Kỳ, Nhật Bản và Hàn Quốc, như một phần của chương trình giáo dục thể chất hiện đại (Smith, 2021; Japan Flying Disc Association [JFDA], 2020) [1], [3].
Với các ưu điểm như dễ tiếp cận, chi phí thấp, an toàn, và có thể triển khai linh hoạt trong nhiều điều kiện cơ sở vật chất, Flying Disc không chỉ giúp nâng cao thể lực mà còn góp phần bồi dưỡng những giá trị giáo dục cốt lõi như hợp tác, kỷ luật và sáng tạo – những năng lực cần thiết trong thế kỷ 21 (Lee & Kim, 2022) [2].

2. Nội dung
2.1. Tổng quan về các môn thể thao Flying Disc
Ultimate – Môn thể thao đồng đội với đĩa bay:
Ultimate là trò chơi đồng đội với đĩa bay, nơi hai đội (5–7 người) chuyền đĩa để ghi điểm trong khu vực cuối sân đối phương. Không có trọng tài, người chơi tự điều chỉnh theo tinh thần “Spirit of the Game” – trung thực, tôn trọng và chơi đẹp. Môn này rèn luyện thể lực, phản xạ, kỹ năng hợp tác và giao tiếp, phù hợp tổ chức trong trường học nhờ tính linh hoạt và không đối kháng gay gắt.
Disc Golf – Golf phiên bản đĩa bay: Disc Golf mô phỏng golf truyền thống nhưng thay gậy và bóng bằng đĩa bay và giỏ đích. Người chơi ném đĩa qua các “hố” với số lần ít nhất, đòi hỏi tính toán quỹ đạo và chiến thuật. Môn này giúp rèn kỹ năng vận động tinh, tư duy chiến lược và tính kiên nhẫn, dễ triển khai trong giáo dục thể chất nhờ an toàn và chi phí thấp.
Freestyle – Nghệ thuật biểu diễn với đĩa bay:
Freestyle là bộ môn biểu diễn đĩa bay với các động tác ném, bắt và xử lý sáng tạo. Người chơi phối hợp kỹ năng vận động, thăng bằng và cảm thụ âm nhạc để tạo nên các màn trình diễn ấn tượng. Nhờ phi đối kháng và không yêu cầu sân bãi cố định, Freestyle dễ tích hợp vào giáo dục thể chất, giúp học sinh tăng hứng thú vận động và phát huy sáng tạo cá nhân.
2.2. Lợi ích của Flying Disc trong giáo dục thể chất
Flying Disc mang lại nhiều lợi ích thiết thực khi được ứng dụng trong giáo dục thể chất học đường. Trước hết, đây là một môn thể thao có chi phí thấp, chỉ từ 100.000 đến 200.000 VNĐ cho mỗi chiếc đĩa, đồng thời không yêu cầu sân bãi cố định hay trang thiết bị phức tạp, giúp các trường học dễ dàng triển khai trong nhiều điều kiện khác nhau. Xét về tính an toàn, Flying Disc có đặc điểm ít va chạm mạnh, phù hợp với mọi lứa tuổi, kể cả học sinh tiểu học hay mầm non. Ngoài ra, môn thể thao này đặc biệt đề cao giáo dục đạo đức và tinh thần fair-play, nhất là trong nội dung Ultimate – nơi người chơi tự đảm nhiệm vai trò trọng tài, từ đó học sinh được rèn luyện ý thức tự giác, tôn trọng luật lệ và đối thủ. Về mặt thể chất, Flying Disc giúp phát triển toàn diện các năng lực vận động như tốc độ, sức bền, phản xạ và sự phối hợp tay – mắt. Đặc biệt, sự mới lạ và tính cộng đồng cao của các trò chơi với đĩa bay còn tạo nên sức hấp dẫn riêng, góp phần tăng cường hứng thú học tập và tham gia hoạt động thể chất của học sinh trong nhà trường.
2.3. Thực trạng của nhóm môn thể thao Flying Disc trong giáo dục thể chất
Tại Việt Nam, Flying Disc – một nhóm môn thể thao sử dụng đĩa bay – vẫn còn khá mới mẻ, nhưng đang dần ghi dấu ấn rõ nét trong lĩnh vực giáo dục thể chất và thể thao học đường. Những năm gần đây, các hoạt động liên quan đến môn thể thao này đã bắt đầu xuất hiện trong chương trình giáo dục, các
câu lạc bộ thanh thiếu niên và giải đấu phong trào tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.
Dẫn đầu trong nỗ lực đưa Flying Disc vào môi trường học đường là Dự án RecSports Việt Nam. Bắt đầu triển khai từ năm 2016, dự án này đặt mục tiêu phát triển các môn thể thao giải trí và phối hợp như Flying Disc nhằm góp phần nâng cao thể chất, rèn luyện tư duy, đồng thời thúc đẩy sự hòa nhập cộng đồng thông qua hoạt động thể thao. Không chỉ dừng lại ở truyền thông hay biểu diễn, RecSports đã xây dựng một hệ thống chương trình bài bản: từ tài liệu giảng dạy, tập huấn giáo viên đến triển khai tại thực địa.
Một trong những thành tựu đáng chú ý là việc tích hợp môn Flying Disc vào chương trình giáo dục thể chất tại nhiều trường mầm non và tiểu học trên cả nước. Dưới hình thức các trò chơi vận động như Ultimate Frisbee và Disc Golf, trẻ em được rèn luyện các kỹ năng vận động cơ bản, khả năng làm việc nhóm và tinh thần fair-play – những yếu tố quan trọng trong quá trình phát triển toàn diện.
Sự phát triển của Flying Disc không chỉ dừng lại trong phạm vi quốc gia. Mới đây, Ban tổ chức SEA Games 2025 tại Thái Lan (diễn ra từ ngày 9 đến 20/12/2025 tại Bangkok, Chonburi và Songkhla) đã chính thức đưa Flying Disc vào chương trình dưới dạng môn thể thao trình diễn (demonstration sport). Đây được xem là bước đệm quan trọng để môn thể thao này từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ thể thao khu vực, đồng thời mở ra cơ hội cho Việt Nam chuẩn bị lực lượng vận động viên tham dự và tranh tài trong tương lai gần.
Dẫu còn nhiều thách thức, như thiếu tài liệu chuẩn hóa, cơ sở vật chất chuyên biệt hay nguồn nhân lực được đào tạo bài bản, nhưng sự lan tỏa ngày càng rộng của Flying Disc tại Việt Nam cho thấy tiềm năng lớn trong việc ứng dụng vào giáo dục hiện đại. Trong bối cảnh đổi mới giáo dục thể chất theo hướng toàn diện và phát triển năng lực, Flying Disc đang dần trở thành một lựa chọn mang tính chiến lược và đầy hứa hẹn
2.4. Các biện pháp phát triển Flying Disc trong giáo dục thể chất tại Việt Nam
Biện pháp 1: Đào tạo giáo viên và phát triển tài liệu giảng dạy
Tổ chức các lớp tập huấn bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng và phương pháp dạy môn Flying Disc cho giáo viên thể chất các cấp. Đồng thời xây dựng bộ tài liệu hướng dẫn dạy – học chuẩn hóa, dễ áp dụng, phù hợp chương trình giáo dục phổ thông.
Điều kiện thực hiện: Có chỉ đạo, hỗ trợ chuyên môn từ Bộ/Sở GD&ĐT. Đội ngũ chuyên gia, huấn luyện viên Flying Disc tham gia xây dựng chương trình. Bố trí kinh phí từ ngân sách ngành, xã hội hóa hoặc hợp tác quốc tế. Phối hợp giữa trường học, cơ sở đào tạo giáo viên và đơn vị thể thao học đường.
Biện pháp 2: Phát triển phong trào Flying Disc ở các cấp học
Thành lập câu lạc bộ Flying Disc tại các trường từ mầm non đến đại học, ưu tiên triển khai tại đô thị lớn (Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng) để tạo hiệu ứng lan tỏa. Lồng ghép Flying Disc vào ngoại khóa và giáo dục thể chất, giúp học sinh rèn luyện vận động lành mạnh và tinh thần đồng đội.
Điều kiện thực hiện: Đồng thuận từ nhà trường, phụ huynh và giáo viên. Bộ hướng dẫn chuẩn, phù hợp từng độ tuổi, kèm tài liệu hỗ trợ. Trang thiết bị cơ bản và không gian chơi an toàn. Hỗ trợ chuyên môn từ RecSports Việt Nam, Liên đoàn Flying Disc quốc tế và các đơn vị thể thao. Triển khai mô hình thí điểm, nhân rộng dựa trên kết quả đánh giá.
Biện pháp 3: Tổ chức hoạt động trải nghiệm và thi đấu giao lưu
Thường xuyên tổ chức các hoạt động trải nghiệm (“try-out”, “open day”) và giải đấu giao lưu giữa các trường để giới thiệu, lan tỏa bộ môn Flying Disc. Đây là sân chơi lành mạnh giúp học sinh, sinh viên rèn luyện thể chất, kỹ năng hợp tác, giao tiếp và tinh thần thể thao toàn diện.
Điều kiện thực hiện: Phối hợp giữa trường học, tổ chức thể thao và địa phương. Huy động tài trợ từ các dự án, doanh nghiệp quan tâm đến thể thao học đường. Đội ngũ hướng dẫn viên, trọng tài, tình nguyện viên được tập huấn. Đẩy mạnh truyền thông để thu hút sự tham gia của học sinh, phụ huynh và cộng đồng.
Biện pháp 4: Phát triển thể thao thành tích cao và hội nhập quốc tế
Thành lập đội tuyển quốc gia Flying Disc tham dự các giải đấu lớn như AOUGC, WFDF World Championships, SEA Games, nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, tích lũy kinh nghiệm và khẳng định vị thế Việt Nam trên bản đồ thể thao quốc tế.
Điều kiện thực hiện: Thành lập liên đoàn hoặc tổ chức chuyên trách quản lý và huấn luyện bộ môn. Chính sách tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng tài năng trẻ từ phong trào học đường. Hợp tác quốc tế để trao đổi chuyên môn, cử HLV và VĐV tập huấn nước ngoài. Huy động tài chính từ ngân sách nhà nước, doanh nghiệp và tổ chức xã hội.
3. Kết luận
Flying Disc đang nổi lên như một lựa chọn mới mẻ, giàu tính giáo dục cho chương trình thể chất học đường. Với ưu điểm chi phí thấp, dễ tổ chức, an toàn và khả năng phát triển đồng thời thể lực, tư duy, kỹ năng xã hội và tinh thần fair-play, bộ môn này hứa hẹn mang lại luồng gió mới cho giáo dục thể chất từ mầm non đến đại học.
Tuy vậy, để Flying Disc thực sự phát huy hiệu quả, ngành giáo dục cần một chiến lược bài bản: xây dựng giáo án phù hợp, tập huấn giáo viên, đầu tư tối thiểu cơ sở vật chất và tăng cường truyền thông để lan tỏa giá trị. Khi được triển khai đồng bộ, Flying Disc không chỉ giúp nâng cao sức khỏe mà còn nuôi dưỡng một thế hệ học sinh năng động, sáng tạo và trách nhiệm.
Tài liệu tham khảo
[1]. Japan Flying Disc Association. (2020). School programs and youth development. Retrieved from https://www.jfda.or.jp
[2]. Lee, H., & Kim, S. (2022). Innovative physical education through disc sports in Korean schools. Seoul: Korean Physical Education Press.
[3]. Smith, R. J. (2021). Flying Disc sports and education reform: A U.S. perspective. Journal of Physical Education and Sport, 21(3), 123–129. https://doi.org/10.7752/jpes.2021.03123
[4]. World Flying Disc Federation (WFDF). (2020). Flying Disc Sports: A Global Movement. Retrieved from https://wfdf.sport
[5]. Nathan, S., & Myers, B. (2017). The Spirit of the Game: Teaching Fair Play through Ultimate Frisbee. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 88(5), 43–49. https://doi.org/10.1080/073 03084.2017.1319398
[6]. Disc Golf Foundation. (2021). Educational Benefits of Disc Golf in Schools. Retrieved from https://www.discgolffoundation.org/education
[7]. Lê, V. T., & Nguyễn, P. T. (2024). Ứng dụng các môn thể thao Flying Disc trong giáo dục thể chất học đường tại Việt Nam. Dự án RecSports Việt Nam